یخچال نه پله مربوط به دوره قاجار است و در اورمیه، خیابان همافر، محله قدیمی نه پله واقع شده، این بنا چون در زمان قاجار بنا به دستور حکومت وقت بنا شده بود تا نیاز آبی مردم محلی آنجا را مرتفع سازد لذا مردم این بنارا به عنوان پیشکش یا هدیه یاد می‌کردند و به این جهت آن را دوقوز (به زبان آشوری یعنی هدیه) می‌نامیدند. اما به جهت قرابت تلفظ آن با کلمه دوقوز در زبان آذری، بعدها به اشتباه به آن دوققوز به معنای عدد نه در فارسی نامگذاری شد و بعدها به آن دوققوز پله گفتند. با اینکه این بنا تعداد زیادی پله داشت و هیچ تناسبی با بنا نداشته اما همچنان به جهت سهولت نام محلی آن را با زبان آذری به اسم دوققوز پله یا نه پله یاد می‌کنند. این بنا سالها متروکه بود اما در اواخر دوره جدید آن را بازسازی و تکمیل کردنند که گاه این بازسازی‌ها با نسخه قدیمی منطبق نبوده است. همچنین این اثر ملی مساحتی کمتر از بنای اولیه داشته چراکه متروکه بودن و ساخت ساز در اطراف و بلایای طبیعی باعث فروریختن و کاهش حجم و مساحت آن شده. این اثر در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۷۸۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.