بازار قدیمی ارومیه در زمان قبل از نفوذ زندگی ماشینی، مرکز ثقل داد و ستد و قدیمی ترین مرکز تجاری اجتماعی شهر محسوب می شد و دارای اهمیت ویژه ای بوده است.
در حال حاضر بخش عمده و سالم این بازار که قدمت آن به دوران صفویه برمی گردد در بین خیابان های امام (ره)، عسگرآبادی، اقبال و منتظری محصور شده است.
طول و عرض بنا به ترتیب ۱۰۰ و ۳۰۰ متر با کاربری تجاری و اجتماعی است، قرار گرفتن مسجد جامع ارومیه یکی از بناهای تاریخی این شهر در این محدوده سبب جذابیت بیشتری در این قسمت از شهر شده است.
مسجد جامع ارومیه به قرن ششم هجری قمری بر می گردد و این نشان از قدمت فرهنگ مردم مسلمان این دیار دارد.
هر راسته و بخشی از بازار سرپوشیده ارومیه به سبک و شکل خاص از دوره خود پیروی کرده و بقایای به جا مانده، نمایانگر ذوق معماری دوره های مختلف مردم این خطه سرسبز کشورمان است.
با وجود تنوع شکل طاق ها و گنبدها، مجموعه بازار از سادگی ویژه ای برخوردار است، مصالح تمام راسته بازار و چهارسوها از آجر انتخاب شده و اکثرا فاقد اندود ساده گچ است.
هر راسته و بخشی از این مجموعه دارای فرم و شکل بندی خاص خود است و وجود تیمچه ها، سراها، مسجد، حمام ها دال بر آبادانی و تحرک این بخش از شهر در زمانی نه چندان دور دارد،
از ویژگی های بارز این مجموعه سادگی معماری آن است که با وجود تفاوت هایی که از نظر فرم در طاق ها و چشمه و گنبدهای بازار مشاهده می شود هیچ نوع تنوعی از حیث تکنیک هنری مانند کاشی کاری، گچ بری، سنگ کاری و درب های قدیمی پرکار چوبی در بازار دیده نمی شود.
مصالح تمام راسته بازارها و چهارسوها از آجر انتخاب و اکثرا حتی فاقد اندود ساده گچ نیز هستند.
تنوع مجموعه ذوق و سلیقه معماران دوره های مختلف در این بنای تاریخی و کهن است که هر کدام با انتخاب فرمی خاص از نظر شکل قوس ها اثری از خود به یادگار گذاشته اند.
در سال های گذشته طاق و گنبدهای فرو ریخته سقف پوششی راسته های حلبی سازان، اجلال، مسگران، آقا رضی، چاقوسازان، سنگ تراشان، نقاشان مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
مرمت و استحکام بخشی از گنبدهای آسیب دیده راسته عطاران و بزازان، احیا گرمابه آخوند و بخشی از راسته بازار میرزا حسین آقا که در اثر بمباران هوایی تخریب شده است از دیگر اقدامات مسئولان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی است.
بازار تاریخی ارومیه یکی از آثار کم نظیر دوران صفویه در ایران است که هنوز پویایی خود را حفظ کرده و با اجرای طرح های مرمت و ساماندهی اولین گامهای خود را برای جهانی شدن برمی دارد.