دژ بسطام در همسایگی روستای بسطام در باختر شهر قره ضیاالدیندر بخش مرکزی شهرستان چایپاره دراستان آذربایجان غربی جای گرفتهاست.
این دژ به دستور روسای دوم (۶۴۵–۶۸۵ پیش از میلاد) ساخته شده و یکی از مهمترین شهرهای اورارتویی زمان خود بودهاست. این دژ پس از چیرگی قوم ماد بر این منطقه بهصورت متروک رها شده و تنها در دوران قرون وسطی (همزمان با دوره مغول) توسط گروهی از مسیحیان بکار گرفته شده که از آثار آنها نقش صلیبهایی روی صخرهها باقی ماندهاست.
آثار دوره اورارتویی شامل: ساختمان شرقی، محله مسکونی، قلعه، آثار پشت دژ و کانال آبرسانی است. کاوشهای باستانی نشان میدهد که این دژ در مدت پنجاه سال و در سه مرحله ساخته شده و دارای معبد، بازار، و جایگاه حکومتی، برج، بارو، دروازه و راههای پنهان خروج ویژه خود بودهاست. قلعه دارای دیوارهای مستحکم سنگی است که روی صخرهای بلند، رو به دشت و درهای بزرگ جای دارد. این دژ همچنین دارای سه اشکوب (طبقه) با کارکردهای گوناگون است:
- اشکوب زیرین دربرگیرنده دروازه، مهمانسرا، اصطبل و جایگاه سربازان
- اشکوب میانی که نیایشگاهی است با اتاقهای گوناگون
- اشکوب بالایی که اوج هنر معماری اورارتویی است و دارای سکونت گاه، جایگاه فرماندهی و راههای خروجی به بیرون از دژ است.